De woordspeling

Dit weekend las ik in Onze Taal een artikel van René Appel over woordspelingen. Cabaretiers strooien er regelmatig mee, in reclame-uitingen word je er mee doodgegooid en de laatste tijd schuwen ook de serieuze media (zoals bijvoorbeeld NRC Handelsblad en de Volkskrant) de woordspeling niet. Waar het artikel met name om ging was of het gebruik van zo’n specifiek taalgrapje nu juist wel of juist niet leuk is. Waarbij ik me direct zelf ook afvroeg: wat vind ik zelf eigenlijk van een woordspeling?

Een goede woordspeling is leuk

Het eerste antwoord dat direct bij me opkomt is: LEUK! Woordspelingen zijn gewoon leuk. Waarbij ik nog wel een kanttekening wil maken dat het natuurlijk wel een goede woordspeling moet zijn. Zo laten de vondsten van de gemiddelde cabaretier op dit gebied mij al een beetje lachen. Maar die van Herman Finkers helemaal!

Woordspelingen in de reclame

Overigens hebben we het nu dus wel over woordspelingen in het cabaret. Hoe zit het dan met woordspelingen in reclame-uitingen (bijvoorbeeld bij slogans en kopregels van een advertentie)? Nog steeds kan ik een goede woordspeling daar erg waarderen. Maar het moet niet een woordspeling om de woordspeling zijn. Zoals bijvoorbeeld de zin die in het artikel van René Appel wordt aangehaald over melk in Allerhande:

Ongekoe-ld lekker lang houdbaar.

Brrrr, daar ril ik echt van (en het ging niet eens over iets kouds!).

Jaloers op juweeltjes

Terwijl er ook slogans zijn waarbij je denkt: ik wou dat ik die bedacht had. Zo mocht ik tijdens mijn stage in 1999 een brochuretekst schrijven voor een fabrikant van aanhangwagens, waar de bestaande slogan was: Kwaliteit die je blijft achtervolgen. Wat mij betreft een juweeltje. Natuurlijk zijn woordspelingen zelf ook grotendeels afhankelijk van smaak. En ja, we weten allemaal: over smaak valt niet te twisten. Dus dat gaan we hier ook niet doen. Ik kan je wel mijn smaak een beetje laten zien aan de hand van een aantal voorbeelden die in het artikel werden aangehaald.

Mijn likes:
Cliteratuur (benaming voor de stroom aan softpornoboeken voor vrouwen na het succes van Vijftig tinten grijs)
Oprutte! (spandoek tijdens een demonstratie tegen het kabinetsbeleid)
Stapelgek! (kop boven een stukje over het boek van ‘fraudeprofessor’ Diederik Stapel)

Echte dislikes zijn voor mij:
Vlie-namese loempia’s (Vietnamese loempia’s op Vlieland)
Altvioolaholic (kop boven een artikel over de uitzonderlijk gedreven altviolist Oene van Geel)

Waarbij die laatste me wel op een idee brengt voor Viola Holt met een drankprobleem: Violaholic. Alleen weet ik zelf nog even niet in welke van de twee rijtjes ik die zou plaatsen…